Hrady - Zamki

Hrady Karpatského Euroregiónu

 

Zborov - osada a rovnomerný hrad patria k najstarším sídelným lokalitám Šariša. Najstaršia správa o hrade je z roku 1250. V rokoch 1548 -1601 bol hrad renesančne prestavaný a vybudovali sa dva ďalšie hradobné okruhy opevnenia. Takto vzniklo jedno z najrozsiahlejších a najlepšie opevnených feudálnych sídiel na Slovensku. Hrad v roku 1684 dobyli a zbúrali cisárske vojská. Hradné ruiny a okolitý lesný porast boli v roku 1926 vyhlásené za prírodnú rezerváciu.

 

Hrad v  Starej Ľubovni - Na vápencovom brale sa nad Starou Ľubovňou vypína kamenný hrad Ľubovňa postavený začiatkom 14. storočia. Prvá písomná zmienka o hrade ako o jednom z kráľovských sídiel je z roku 1311. Najstaršiu časť hradu tvorí hlavná veža a gotický palác. Hrad sa po roku 1412 stal sídlom poľských starostov zálohovaných spišských miest čo prospelo jeho rozvoju. V roku 1553 hrad úplne vyhorel. Počas rekonštrukcie sa postavil nový renesančný palác. V roku 1642 bol postavený barokový palác a roku 1647 kaplnka. V rokoch 1655 až 1661 v ňom boli pred Švédmi ukryté poľské korunovačné klenoty. Po roku 1772 po skončení poľského zálohu spišských miest hrad začal chátrať.

 

Kežmarský hrad - Kežmarský hrad stojí v centre mesta a dnes v ňom sídli múzeum. Napriek tomu, že Kežmarský hrad v minulosti viackrát vyhorel, dnes ponúka krásne, zreštaurované priestory s ranobarokovou kaplnkou. Podľa povestí v ňom dodnes straší hradná Čierna pani. Jednou z najzaujímavejších expozícií je unikátny prístroj, ktorým boli zostrojené prvé röntgenové snímky v Uhorsku. Kežmarský hrad počas leta láka divadelnými predstavenia a tajomnými nočnými prehliadkami.

 

 

Baranów Sandomierski, zámok

Hrad postavil v rokoch 1590 - 1606 v južnej časti súčasného kraja Podkarpackie architekt Santi Guci renesančný zámok pre poľskú rodinu Lésczyńskych. Z tohto obdobia pochádza kolonáda vybudovaná na  nádvorí Kráľovského zámku Wawel v Krakówe. V rokoch 1692 až 1695 architekt Tylman van Gammeren prestaval západné krídlo na elegantnú galériu. Hrad bol dôkladne renovovaný a v rámci rekonštrukcie po požiari interiér čiastočne zmenený v roku 1849 a 1966, kedy bol jeho interiér prispôsobený, aby slúžil ako múzeum a hotel. Dnes v budove sídli elegantný hotel, reštaurácia a konferenčné miestnosti. Zámok, obklopený rozľahlým krajinným parkom patrí medzi najvzácnejšie a najdôkladnejšie chránené renesančné sídla v Poľsku.

 

Hrad Przemyśl - Vznik panského sídla na hradnom kopci v Przemysli sa datuje na začiatok 10. storočia. Predpokladá sa, že na žiadosť kráľa Boleslawa I. Chrabrého bolo vtedy v centre pevnosti vybudované kamenné palatium a rotunda. V roku 1340 získal nad mestom moc kráľ Kazimír III Veľký a na mieste starej pevnosti nechal postaviť tehlvo - kamenný hrad s rohovými baštami na štvorcovom pôdoryse. Dodnes sa z neho zachovala klenbová arkáda hradnej brány. Dovtedy gotický hrad sa v 16. storočí zmenil na modernú pevnosť s rohovými valcovitými vežami, ktoré nahradili gotické veže. Následné prestavby hradu mu vtisli neskororenesančý výzor. Hrad od 2. polovice 17. storočia upadal. Nasledujúci úpadok a pustošenie hradu trvajúce od 18. storočia sa zastavili až v druhej polovici 19. storočia, kedy starostlivosť o hrad prevzalo mesto a ďalej ho užívalo na kultúrne účely. V období medzi rokmi 1975 a 1991 bola v rámci rozsiahlej rekonštrukcie, okrem iného, opätovne vystavaná juho-západná časť s rohovými vežami. V súčasnosti slúži hrad ako kultúrne centrum mesta.

 

Hrad Sanok, stojaci v strede Sanoku na strmom zráze údolia rieky San, pochádza z roku 1340. Kráľ Kazimír III.  Veľký dal vtedy na mieste bašty z 12. storočia vybudovať obrannú pevnosť. Hrad zostal kráľovským

majetkom až do roku 1772, pričom prešiel viacerými modernizáciami, najvýznamnejšiu v polovici 16. storočia, kedy bola stredoveká pevnosť zrekonštruovaná v duchu talianskej renesancie. Z tohto obdobia pochádzajú kamenné obloženia okien. V 19. storočí bol hrad, zničený a prebudovaný. Značné poškodenie bolo tiež zapríčinené poklesom hradného kopca, podmývaného riekou San. Z pôvodného hradu sa zachovala iba jediná stavba, v ktorej dnes sídli Sanocké historické múzeum., s jednou z najväčších zbierok ikon v Európe.

 

Zámok Lubomirskich, Zámok v centre Rzeszowa dal postaviť Jerzy Lubomirski, vtedajší majiteľ mesta a okolitých majetkov, v druhej polovici 17. storočia. Veľký opevnený hrad bol vybudovaný podľa projektu v tvare štvorca so štyrmi širokými kamennými baštami vyplnenými hlinou. Vo vnútri opevnenia vyrástol palác so 4 krídlami, obklopený rozľahlým nádvorím, so vstupnou bránou v jedinej veži, ktorá dômyselne spájala palác s opevnením. Takto vybudovaný sa stal v tom čase jedným z najmodernejších zámkov v Poľsku. Rodina

Lubomirskych ho užívala až do roku 1906, keď ho predala rakúskej vláde. Po rozsiahlej premene budovy zámku v ňom majiteľ založil väznicu. V súčasnosti v budove sídli krajinský súd.

 

 

 

Zamki Euroregionu Karpackiego

 

Zborów – osada i zamek o tym samym imieniu należą do najstarszych miejsZborów – osada i zamek o tym samej nazwie należą do najstarszych miejscowości Szariszu. Najstarsza wzmianka o zamku pochodzi z roku 1250. W latach 1548-1601 został zamek przebudowany w stylu renesansowym. Otoczony również został dalszymi dwoma murami fortyfikacyjnymi. W ten sposób powstała jedna z najbardziej rozległych i ufortyfikowanych osad feudalnych na Słowacji. Zamek został zdobyty i zniszczony przez wojska cesarskie w roku 1684. Ruiny i okolica zostały objęte ochroną w postaci rezerwatu przyrody.

 

Zamek w Starej Ľubovni -  Na skale wapiennej nad Starą Lubownią wznosi się kamienny Zamek Lubowniański, zbudowany na początku XIV wieku. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku, jako o jednej z królewskich siedzib, pochodzi z roku 1311. Najstarszą część zamku tworzy główna wieża i gotycki pałac. Zamek stał się po roku 1412 siedzibą polskich starostów spiskich miast włączonych do zastawu, co służyło jego rozwojowi. W roku 1553 zamek uległ całkowitemu spaleniu. Podczas rekonstrukcji zbudowano nowy renesansowy pałac. W roku 1642 został zbudowany pałac barokowy a w roku 1647 kaplica.

 

Zamek Kieżmarski stoi w centrum miasta a teraz mieści się w nim muzeum. Nawet gdy zamek w przeszłości spłonął kilka razy, dzisiaj oferuje piękne, odrestaurowane pokoje i kaplicę z okresu wczesnego baroku. Według legendy, zamek wciąż nawiedza czarna pani. Jedna z najciekawszych ekspozycji jest unikalne urządzenie, które zrobiło pierwsze zdjęcia rentgenowskie w monarchii Austro-Węgierskiej. Zamek latem przyciąga teatrem i nocnym zwiedzaniem.

 

Baranów Sandomierski, zamek

Zamek renesansowy zbudował architekt Santi Gucci w latach 1590 - 1606 w południowej części Podkarpacia dla polskiej rodziny Leśczyńskich. Z tych czasów pochodzi dziedziniec zbudowany na Zamku Królewskim Wawel w Krakowie. W latach od 1692 do 1695 architekt Tylman van Gammeren przebudował skrzydło zachodnie w elegancką galerię. Zamek był doskonale remontowany i w ramach remontu po pożarze zostało częściowo zmodyfikowane wnętrze w latach 1849 i 1966, kiedy został interier zmieniony by służył jako muzeum i hotel. Aktualnie w budynku zamku mieści się elegancki hotel, restauracja oraz sale konferencyjne. Zamek obstawiony rozległym parkiem krajobrazowym należy między najbardziej wartościowe oraz chronione rezydencje renesansowe w Polsce. 

 

Zamek Przemyśl – Powstanie siedziby na górze w Przemyślu datowane jest na początek 10. wieku. Zakładano, iż na wniosek króla Bolesława I. Chrobrego, zostało w tym czasie w centrum twierdzy zbudowane kamienne palatium i rotunda. W roku 1340 pozyskał nad miastem władze król Kazimierz III Wielki i na miejscu starej twierdzy zlecił zbudować cegielno-kamienny zamek z rogowymi basztami na kwadratowym planie pomieszczeń. Do dzisiaj została z niego zachowana sklepieniowa arkada bramy zamku. Do wtedy zamek gotycki zmienił się w 16.wieku na nowoczesną twierdzę z rogowymi walcowymi wieżami, które zastąpiły wieże gotyckie. Kolejne przebudowy zamku zostawili mu późnorenesansowy wizerunek. Zamek od drugiej połowy 17.wieku upadał. Kolejny upadek i niszczenie zamku trwające od 18.wieku, zakończono aż w drugiej połowie 19.wieku, kiedy się zamkiem zaczęło opiekować miasto i korzystało go dalej na cele kulturalne. W okresie pomiędzy latami 1975 i 1991 została w ramach dużego remontu ponownie zbudowana południowo-zachodnia część z rogowymi wieżami. Aktualnie służy zamek jako centrum kultury miasta.  

 

Zamek Sanok, stojący na środku Sanoka na stromej przepaści doliny rzeki San, pochodzi z roku 1340. Król Kazimierz III. Wielki dał wtedy na miejscu baszty z 12.wieku wybudować obronną twierdzę. Zamek stał się majątkiem królewskim dopiero w roku 1772, przy czymś został poddany kilka modernizacjom, najważniejszej w połowie 16.wieku, kiedy była twierdza średniowiecza zremontowana w duchu włoskiego renesansu. Z tego okresu pochodzą kamienne obkłady okien. W 19.wieku był zamek zniszczony i przebudowany. Znaczne uszkodzenie było też spowodowane zsuwaniem wzgórza zamkowego podmywanego rzeką San.

Z pierwotnego zamku został zachowany tylko 1 budynek, w którym ma dzisiaj siedzibę Muzeum Historyczne w Sanoku posiadające jedną z największych w Europie kolekcji ikon.     

 

Zamek Lubomirskich, Zamek w centrum Rzeszowa dał zbudować Jerzy Lubomirski, właściciel miasta i majątków na okolici, w drugiej połowie 17.wieku. Wielki fortyfikowany zamek został zbudowany według projektu w kształcie kwadratu ze czteroma szerokimi kamiennymi basztami wypełnionymi gliną. W środku fortyfikacji powstał pałac ze 4 skrzydłami, otoczony rozległym dziedzińcem z bramą wejściową w jedynej wieży, która pomysłowo łaczyła pałac z fortyfikacją. W taki sposób zbudowany stał się w tym czasie jednym z najnowocześniejszych zamków w Polsce. Rodzina Lubomirskich używała go do roku 1906, kiedy sprzedała go rządowi austriackiemu. Po dużych zmianach budynku zamku w nim właściciel założył więżenie. W czasach dzisiejszych służy jako siedziba sądu okręgowego.

 

.